Vršački ritovi i Laudonovac su klasičan primer nestajanja sela tj. naseljenih mesta u Srbiji. Za Vršačke ritove nalazim u Statut grada Vršca donet 04.03.2019. – СЛУЖБЕНИ ЛИСТ Odluku o pokretanju inicijative za utvrđivanje da je naseljeno mesto Vršački Ritovi prestalo da postoji u Gradu Vršcu. Kasnije je ta inicijativa potvrđena, a Laudonovcu se ovo dogodilo još mnogo ranije.
Vršačke ritove pamtim još iz detinjstva pošto je moj otac Branko tamo započeo svoju karijeru. Da bih to preveo na savremeni jezik on je bio ono što danas zovemo pi-ar (PR) velikog poljoprivrednog kombinata. Ako ne grešim to se tada jednostavno zvalo novinar. Kasnije je radio sasvim drugačiji posao, ali Ritove smo često spominjali u razgovorima.
Vršački ritovi i Laudonovac i njihov značaj za vršačku privredu
Za Vršačke ritove biće dovoljan opis sa Wikipedije (uz male korekcije teksta):
Selo je prilično novo, a izgrađeno je oko bivše velike poljoprivredne korporacije „Vršački Ritovi“, nekada pokretačke ekonomske sile u regionu. Mesto je bilo naseljeno i pre toga, ali sa samo nekoliko kuća. Počev od 1950, selo je počelo da raste, i dostiglo svoj vrhunac sredinom 1970-ih i 1980-ih, sa svojim malim, ali veoma bogatim stanovništvom. Nakon raspada Jugoslavije, naslonjeno uglavnom na poljoprivrednu korporaciju u kojoj je bio zaposlen najveći broj stanovnika, počinje brz pad sela. Nametnuti embargo UN na Jugoslaviju doveo je do zaustavljanja izvoza poljoprivrednih proizvoda, dok je raspad SSSR-a, njenog glavnog tržišta, doneo potpuni kolaps.
Laudonovac uz zanimljivo ime krasi još zanimljivija istorija. U radu Laudonovac „najstarije“ selo u Vojvodini čiji su autori Anđelija Ivkov–Džigurski, Branislav Đurđev i Milka Bubalo–Živković navodi se:
Naselje Laudonovac osnovao je holandski inženjer i grof Laudon u periodu od 1883. do 1893. godine. U tom periodu, jedno holandsko društvo uzelo je u zakup Veliki Rit, odnosno Alibunarski rit i u blizini tadašnjeg Zičidorfa, današnjeg Plandišta. Nadničari su osnovali naseobinu koju su nazvali po inženjeru Laudonu–„Laudontanja“.
U navedenom radu moguće je pročitati zanimljivu istoriju Laudonovca, a izvori navode još i sledeće:
Najstarije zgrade su železnička stanica iz 1891. građena po projektu Marije Terezije, kao i sve ostale iz tog perioda i zgrada škole sazidana 1909. godine.
Vrščani najčešće Laudonovac pominju u kontekstu činjenice da je „Miodrag Babić društveno angažovani privrednik, dugogodišnji čelnik farmaceutskog koncerna Hemofarm“ u Vršac došao iz ovog sela. Rođen je u Zrenjaninu, detinjstvo proveo u Lazarevu i „uvek sa posebnom pažnjom voli da istakne da je Lazarevčanin.“ Ključno je bilo to da su se „roditelji u potrazi za poslom dalje preselili u selo Laudanovac, kod Vršca, gde je završio prve razrede osnovne škole“. Ostalo je (za moje sugrađane) istorija… (izvor: Wikipedija)
Priroda i životinjke u polju
Ono što sam najavio u: https://biking.rs/latice-vrsac-ritisevo/ nalazi se ovde. Film koji sam snimio kada sam se kretao bonus trekom od Vršca do ribnjaka u Vršačkim ritovima. Na jednom mestu je jasno da sam morao da se vratim nazad istim putem. Kraj puta i suviše visoka trava su me zaustavili. Upravo tu sam susreo lisicu koja pomno motri na ptice u kanalu. Moj dolazak ju je prekinuo u lovu, a ptice koje poleću iz kanala spasio sam od tužne sudbine da postanu – ručak mudroj liji. Nešto kasnije pobegla je neka životinjka (ris, šakal, lisica???) iznenađena mojom pojavom, koja se odmarala na obodu kukuruzišta. Prepelica je uporno bežala pred mojim biciklom i konačno odletela, a ooogromnog zeca sam preplašio u trku, tako da se i on vratio u isto ono kukuruzište. Pomišljam da je možda bežao od one nedefinisane životinjke, ali…
Vršačke ritove, ispresecane kanalima napustio sam i vratio se kući putem Vršac – Zrenjanin.
Bonus (ribnjaci u Ritovima)
[sgpx gpx=“/wp-content/uploads/gpx/99 Bonus Pavlis Ribnjak.gpx“]